W-jak wolność

Projekt „WOLNOŚĆ” został przygotowany i przeprowadzony na terenie województwa kujawsko-pomorskiego przez toruńską grupę artystyczną Galeria Rusz, w składzie Joanna Górska i Rafał Góralski. Artyści zrealizowali projekt z okazji obchodów 25-lecia upadku komunizmu w Polsce. Bodźcem stała się refleksja nad definicją wolności. Paradoksalnie wolność najłatwiej zdefiniować, kiedy jej nie ma – w czasach komunizmu każdy instynktownie wiedział, co ona znaczy. Odzyskaliśmy wolność ćwierć wieku temu i teraz mamy problem ze zdefiniowaniem tego słowa i dostrzeżeniem, jak idea wolności przekłada się na nasze życie tu i teraz. Akcja „W jak wolność” i debaty „Więcej czy mniej wolności?” były okazją, by zastanowić się nad tym, jak wolność jest rozumiana współcześnie i w jaki sposób jest realizowana, gdy stała się stanem oczywistym i wszechobecnym.

Projekt był realizowany od czerwca do listopada 2014 roku i składał się z dwóch części – akcji artystycznych i otwartych debat. Akcja „W jak wolność” rozpoczęła się 4 czerwca. Polegała ona na prezentowaniu wielkich, kolorowych liter, składających się na słowo WOLNOŚĆ w największych miastach województwa kujawsko-pomorskiego: Bydgoszczy, Toruniu, Włocławku, Grudziądzu i Inowrocławiu. Artyści zaprosili do udziału w akcji znane osobistości, kombatantów, obecnych 25-latków (osoby urodzone już w wolnej Polsce) oraz wszystkich pozostałych mieszkańców regionu. Uczestnicy mieli za zadanie napisać na eksponowanych literach, co dla nich osobiście znaczy wolność. Trudność polegała na tym, że musieli to wyrazić jednym słowem. Swoje podpisy na literach złożyli także Prezydent RP Bronisław Komorowski, marszałek naszego województwa Piotr Całbecki i prezydent Torunia Michał Zaleski. W efekcie przeprowadzonych akcji cały wyraz WOLNOŚĆ został pokryty osobistymi przemyśleniami mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego na temat wolności. Wspólnie stworzyli obraz tego, jak my, Polacy rozumiemy wolność dzisiaj – 25 lat po upadku komunizmu. W akcji „W jak wolność” w sumie wzięło udział niemal 400 osób. Odpowiedzi były bardzo zróżnicowane i ogromnie interesujące. Okazało się, że słowo wolność można interpretować na wiele różnych sposobów. I tak wolność uczestnikom kojarzyła się z: szacunkiem, odpowiedzialnością, uczciwością, przebaczeniem, jak również z ptakami, przestrzenią, spacerem, muzyką, tańcem. Część osób stwierdziła, że wolność to demokracja, wolność wyboru, wolność słowa, myśli, mediów. Wymieniano również tolerancję, akceptację, niezależność, samodzielność i świadomość. Wolność to również dla wielu osób możliwości, wyobraźnia, bunt i nowy początek.

Na drugą część projektu składał się cykl debat „Więcej czy mniej wolności?”, które odbywały w październiku w Toruniu. Spotkania były poświęcone tematom, w których jak w lustrze odbija się fundamentalny dylemat naszych czasów: więcej czy mniej wolności? Pierwszym zaproszonym gościem była Anna Golan (seksuolog, psycholog, terapeuta), z którą rozmawialiśmy o tym, jak być wolnym w związku i równocześnie mieć satysfakcjonującą relację. Zastanawialiśmy się nad kryzysem małżeństwa i wzajemnymi wymaganiami, jakie obecnie stawiają sobie kobiety i mężczyźni. Na drugie spotkanie zaprosiliśmy Wojciecha Orlińskiego (dziennikarza, pisarza, publicystę, autora książki „Internet. Czas się bać”). Poruszaliśmy temat mitycznej wolności w internecie, zastanawialiśmy się, kto rządzi w sieci i czy powinniśmy pogodzić się z utratą naszej prywatności. W trakcie trzeciej debaty dr Dominik Antonowicz (socjolog z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu) pochylił się nad zagadnieniem konsumpcjonizmu i jego zniewalającej siły. Wspólnie z publicznością rozważał problem wolności w świecie konsumpcji i możliwymi alternatywami dla tej ideologii. Ostatnim gościem debat był Zenon Waldemar Dudek (psychiatra, psychoterapeuta, badacz mitów, literatury, zjawisk kulturowych), który uświadomił nam, jakimi mitami żyje współczesny człowiek. Pokazał nić łączącą tradycję z nowoczesnością i wskazał, że nie żyjemy w pustce, lecz ciągle czerpiemy z bazy, jaką stworzyła kultura grecka. Publiczność uczestnicząca w spotkaniach brała aktywny udział w dyskusji i dzieliła się z zaproszonymi gośćmi osobistymi wnioskami. Debaty towarzyszyły 7 Międzynarodowemu Festiwalowi Art Moves

Wydarzenie było współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 oraz budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Akcja „W jak wolność” / Bydgoszcz / czerwiec 2014

Akcja „W jak wolność” / Toruń / czerwiec 2014

Akcja „W jak wolność” / Włocławek / czerwiec 2014

Akcja „W jak wolność” / Grudziądz / czerwiec 2014

Akcja „W jak wolność” / Inowrocław / czerwiec 2014

Akcja „W jak wolność” / Toruń / peździernik 2014

Debaty „Mniej czy więcej wolności” / Spotkanie z Anną Golan (seksuologiem, psychologiem, terapeutą) / Brama Klasztorna / Toruń 2014

Debaty „Mniej czy więcej wolności” / Spotkanie z Wojciechem Orlińskim (dziennikarzem, pisarzem, publicystą, autorem książki „Internet. Czas się bać”) / Brama Klasztorna / Toruń 2014

Debaty „Mniej czy więcej wolności” / Spotkanie z dr Dominikiem Antonowiczem (socjologiem z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu) / Brama Klasztorna / Toruń 2014

Debaty „Mniej czy więcej wolności” / Spotkanie z Zenonem Waldemarem Dudkiem (psychiatrą, psychoterapeutą, badaczem mitów, literatury, zjawisk kulturowych) / Brama Klasztorna / Toruń 2014