Stawiamy opór

W tym dziale zebraliśmy prace poświęcone różnym formom oporu. Z jednej strony koncepcja oporu jest bardzo mocno wpisana w polską historię (powstania, wojny, podziemie zbrojne, Solidarność itd.), z drugiej strony jest bardzo wieloznaczna i można ją interpretować na wielu poziomach. Może ona odwoływać się zarówno do głęboko zakorzenionej w naszym społeczeństwie postawy sprzeciwu i niechęci wobec systemu, jak i rodzić pytanie o to, czy system to coś zewnętrznego w stosunku do nas samych, i na ile my sami jesteśmy twórcami tego systemu? Jeśli pójdziemy dalej pojawiają się kolejne pytania – na ile można uciec przed systemem, na ile można go obalić, czy da się go zreformować? Z koncepcją oporu wiąże się też postawa chęci lub niechęci wobec zmian oraz postawa akceptacji lub nieakceptacji rzeczywistości. Można powiedzieć, że pytanie o opór to jedno z podstawowych pytań, jakie możemy sobie zadać, ponieważ w rzeczywistości jest to pytanie o to, czy możliwe jest życie po swojemu i podążanie własną drogą, i czy w społeczeństwie (systemie) można czuć się wolnym?

W ramach tego działu umieściliśmy cykl prac pt. „Opór”, który przygotowaliśmy na wystawę „Spojrzenia 2007”, prezentowaną w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta. Cykl ten nawiązuje zarówno do wątków historyczno- heroicznych, jak i psychologiczno-egzystencjalnych. Składał się z bilbordów, murali, obrazów i akcji. Podczas akcji, którą przeprowadziliśmy w trakcie otwarcia wystawy, rozdawaliśmy widzom oporniki, nawiązując do idei oporu z czasów stanu wojennego i etosu Solidarności. Symbolowi opornika nadaliśmy jednak zupełnie nowy wymiar w namalowanym muralu. Napis, który był integralną częścią pracy, głosił: „Opornik – kiedyś symbol aktywnego oporu, dziś opornego myślenia”. Jeszcze inne znaczenie miały oporniki wpięte w klapy ubrań wielopokoleniowej rodziny przedstawionej na kolejnym muralu – tu napis brzmiał: „Niech żyje rodzina – ostoja wszelkiego oporu!”. Z kolei kobieta przedstawiona na mniejszym obrazie wykonała inny, ważny dla Polaków symboliczny gest – słynny Gest Kozakiewicza.

Opór, 2007, bilbord, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (JG)

Opór, 2007, bilbord, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (RG)

Opór, 2007, akcja artystyczna, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa

Podczas akcji, którą przeprowadziliśmy w trakcie otwarcia wystawy „Spojrzenia 2007”, rozdawaliśmy widzom oporniki, nawiązując do idei oporu z czasów stanu wojennego i etosu Solidarności.

Opór, 2007, mural, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (RG)

Opór, 2007, mural, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (JG)

Opór, 2007, obraz, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (JG)

Opór, 2007, obraz, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (RG)

Opór, 2007, obraz, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (RG)

Opór, 2007, mural, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, (RG)